Nền tảng là bộ phận vững chắc dựa trên đó các bộ phận khác tồn tại và phát triển. Nói đến nền tảng là nói đến bệ đỡ, điểm tựa vững chắc. Tư tưởng là “1 sự suy nghĩ hoặc ý nghĩ: tập trung tư tưởng. 2 quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với hiện thực khách quan và đối với xã hội: đổi mới tư tưởng, tư tưởng tiến bộ”. Như vậy, có thể hiểu tư tưởng là sản phẩm của tư duy con người phản ánh hiện thực khách quan, biểu hiện mối quan hệ giữa con người với con người và giữa con người với thế giới xung quanh. Theo đó, nền tảng tư tưởng của Đảng là yếu tố hợp phần, là yếu tố gốc, tạo nên sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của Đảng, đó là hệ thống lý luận, là cơ sở khoa học và thực tiễn về xây dựng Đảng, nguyên tắc hoạt động, định hướng phát triển, mục tiêu đấu tranh cách mạng của Đảng... Bất cứ một đảng chính trị nào cũng có một nền tảng tư tưởng, kiên định với nền tảng tư tưởng đó, nếu không sẽ tự diễn biến, tự chuyển hóa, thay đổi bản chất chính trị, tự biến thành một đảng khác.
Nền tảng tư tưởng của Đảng ta chính là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đây là hệ thống lý luận vừa mang tính cách mạng vừa có tính khoa học sâu sắc, rất phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam. Hiến pháp năm 2013 gồm 11 chương, 120 điều. Điều 4 Chương 1 quy định: Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng. Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình. Đó cũng là quan điểm nhất quán của Đảng ta: “Kiên định và không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong từng giai đoạn” , “bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước; gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hoá là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên…” .
Bảo vệ là “1 chống lại mọi sự hủy hoại, xâm phạm để giữ cho được nguyên vẹn: bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. 2 bênh vực bằng lý lẽ để giữ vững ý kiến, quan điểm: bảo vệ chân lý”. Như vậy, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chính là dùng lý lẽ để bênh vực quan điểm, giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong bối cảnh hiện nay, nền tảng tư tưởng của Đảng vẫn là ngọn cờ quy tụ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phấn đấu vì một nước Việt Nam giàu mạnh. Quan điểm chỉ đạo của Đảng ta hiện nay là “Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” . Bảo vệ tư tưởng Hồ Chí Minh là bảo vệ Đảng, vì “Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bằng kinh nghiệm thực tiễn phong phú của mình kết hợp với lý luận cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã đưa ra kết luận sâu sắc rằng, chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập cho dân tộc, mới có thể đem lại cuộc sống tự do, ấm no và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người, cho các dân tộc” . Tư tưởng Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần to lớn của Đảng ta, dân tộc ta. Tư tưởng lớn của Người luôn đồng hành, soi đường cho nhân dân Việt Nam vững bước trên hành trình đi lên CNXH dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Đảng ta xác định mục tiêu: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa” . Đảng ta xác định: “Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương. Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; phát hiện sớm và xử lý kịp thời những yếu tố bất lợi, nhất là những yếu tố nguy cơ gây đột biến; đẩy mạnh đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch” .
Hơn 35 năm qua, khẳng định đường lối đổi mới là đúng đắn, sáng tạo, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam là phù hợp với thực tiễn đất nước và xu thế phát triển của thời đại. Đó là sự thống nhất giữa Đảng với khát vọng của nhân dân; là động lực to lớn phát huy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, để Việt Nam lập nên kỳ tích phát triển mới, cùng tiến bước, sánh vai với các cường quốc năm châu.Đây chính là minh chứng thuyết phục nhất để bác bỏ các luận điệu xuyên tạc, bóp méo của các thế lực thù địch. Từ đó, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo đúng đắn, của các cấp ủy Đảng, chính quyền; củng cố sự tin cậy của bạn bè quốc tế và nhân dân góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong các cấp ủy Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân với Đảng. Ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình mới. Góp phần Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, phát huy sức các dân tộc, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình ổn định, phấn đấu phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ Nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên. Các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân luôn quán triệt sâu sắc, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn của từng địa phương. Phát huy truyền thống dân tộc, tiếp thu tinh hoa nhân loại, nâng cao hiệu quả đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, xây là cơ bản, chống phải quyết liệt, hiệu quả; phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật. Đổi mới nội dung, phương pháp, kết hợp giữa vận động, giáo dục, thuyết phục với xử lý nghiêm minh theo pháp luật.
Thế nhưng hiện nay các thế lực phản động, thù địch có nhiều âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, chúng vẫn không muốn chúng ta xây dựng thành công “một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người, chứ không phải vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên phẩm giá con người. Chúng ta cần sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội…cần một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn,…cần sự phát triển bền vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong lành cho các thế hệ hiện tại và tương lai,… cần một hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân, chứ không phải chỉ cho một thiểu số giàu có” . Chúng đã dùng danh nghĩa các tổ chức “phi chính phủ”, các hoạt động “từ thiện” để lập Quỹ Đầu tư phát triển Mỹ (USAID), Quỹ Hỗ trợ dân chủ nhân quyền (NDI), Quỹ Quốc gia hỗ trợ dân chủ (NED)…để hỗ trợ cho các tổ chức phản động tiến hành chống phá, xuyên tạc tư tưởng Hồ Chí Minh. Trung tâm Asia, Chantroimoi media, Danlambao, Tiếng Dân News… thường đăng tải các thông tin, bài viết xuyên tạc tiểu sử Hồ Chí Minh, nói xấu về nguồn gốc xuất thân của Người nhằm hạ bệ thần tượng Hồ Chí Minh trong tâm thức người dân Việt Nam và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
Chúng xuyên tạc và phủ nhận tư tưởng Hồ Chí Minh, cho rằng tư tưởng Hồ Chí Minh là sự du nhập những tư tưởng phương Tây vào Việt Nam theo cách giáo điều, sao chép nên giờ đây khi Liên Xô sụp đổ, chủ nghĩa Mác - Lênin cũng đã bị xóa bỏ nên tư tưởng Hồ Chí Minh không phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Thậm chí các thế lực phản động, thù địch còn suy diễn rằng Hồ Chí Minh không có tư tưởng, Hồ Chí Minh chỉ là một nhà hoạt động thực tiễn. Chúng phủ nhận thực tế đã mặc nhiên được lịch sử khẳng định: chủ nghĩa Mác - Lênin chính là nguồn gốc lý luận chủ yếu, quyết định sự hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp với chủ nghĩa yêu nước Việt Nam; tinh hoa văn hoá phương Đông và phương Tây. Chủ nghĩa Mác - Lênin cung cấp cho Hồ Chí Minh thế giới quan, phương pháp luận khoa học, những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, trở thành cơ sở khoa học để Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo và phát triển vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, để cách mạng Việt Nam phát triển phù hợp với yêu cầu của dân tộc và xu thế của thời đại. Vì thế “Tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi soi sáng con đường cách mạng Việt Nam, con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội của toàn dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (1991) khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, tiếp thu tinh hoa trí tuệ của dân tộc và nhân loại, nắm vững quy luật khách quan và thực tiễn đất nước để đề ra cương lĩnh chính trị đúng đắn và phù hợp với nguyện vọng của nhân dân” . Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) tiếp tục khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động” . Đây cũng là quan điểm chỉ đạo của Đảng ta trong Nghị quyết Đại hội XIII: Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để “tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững” đất nước.
Trước những thách thức đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần phải có sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị với những việc làm cụ thể và thiết thực sau:
Thứ nhất: Tiếp tục nâng cao nhận thức toàn Đảng, toàn dân, toàn quân về những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là thế hệ trẻ; tích cục đổi mới nội dung chương trình giáo dục, hoàn thiện chương trình đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ giảng viên lý luận chính trị.Tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội trong tình hình mới.
Thứ hai: Đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả tuyên truyền về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát việc chấp hành Cương lĩnh, Điều lệ, Nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý và sử dụng Internet, mạng xã hội. Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ, ngăn chặn, xử lý theo pháp luật đối với cá nhân, tổ chức cung cấp, đăng tải, phát tán tin giả, xuyên tạc, kích động trên Internet, mạng xã hội. Xây dựng lực lượng chuyên trách theo hướng tinh gọn, đủ mạnh; phát huy cao nhất trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, trước hết là người đứng đầu.
Thứ ba: Mỗi cán bộ, đảng viên, trước những diễn biến phức tạp của tình hình trong và ngoài nước, phải nhận thức sâu sắc nền tảng tư tưởng của Đảng và luôn tự hào, tuyệt đối tin tưởng vào đường lối, chính sách Đảng và pháp luật của Nhà nước ta. Dù ở bất kỳ cương vị công tác nào, cần chấp hành nghiêm Quy định về “Những điều đảng viên không được làm” và những Quy định khác của Đảng. Tự giác học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị và kiến thức thực tiễn để “tăng cường sức đề kháng”, “miễn dịch” của chính mình trước âm mưu “tự diến biến”, “tự chuyển hóa”; để không chỉ, nhận diện ngay được những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các lực lượng thù địch mà còn kịp thời kiên quyết đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, bảo vệ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
